نظریه تکامل ستون خیمه مدرنیسم است و اگر این ستون سقوط کند، کل خیمه بر سر مدرنیسم فرو خواهد ریخت. بنابراین مانند یک ایدئولوژی با آن رفتار می شود، نه یک تئوری علمی اثبات‌شده. می دانم که بسیاری از مردم اظهارات من در این مورد را نمی پذیرند، اما حداقل مسلمانان باید از این دیدگاه به کل موضوع بنگرند….
آنچه باید تغییر کند همین پارادایم مدرن است. زمانی که این تغییر به وقوع بپیوندد حتی با علم قاطع و منسجم شما قادر خواهید بود یک زیست شناسی داشته باشید که زیست شناسی تکاملی در مفهوم رایج آن نیست. گونه یی زیست شناسی است که بدون انکار واقعیات مشاهده پذیر اشکال حیات، سطوح بالاتر وجود را مورد تایید قرار می دهد. نوعی زیست شناسی که علیت عمومی و نیز علیت افقی را پذیراست و در واقع نسبت به طبیعت چیزها دقیق تر و صحیح تر است. ببینید ما چقدر باید تخیل خود را گسترش دهیم تا در خصوص تکامل چشم- مثالی که غالباً به دست داده می شود- صحبت کنیم. چقدر نامعقول و احمقانه است که مولکول ها به تدریج در یک موجود کور در گل آرایش تازه یی به خود بگیرند سپس در یک لحظه آن موجود کور که نمی بیند در لحظه بعدی ناگهان می بینند.
ما می دانیم که این ادعا چقدر نامعقول است، چقدر پذیرش پوچی و بی معنای تئوری تکامل مورد درخواست ماست. همین قضیه در مورد رشد یک بال برای پرواز و یادگیری کامل پرواز هم صادق است. ما همه این را می دانیم ولی اکنون همه مان آن را پذیرفته ایم زیرا هیچ چیز دیگری برای توسل به خدا، به یک خالق عاقل و هوشمند نداریم. روستاند- زیست شناس معروف فرانسوی- زمانی گفت؛ «من عمیقاً معتقدم (زیرا به هیچ وجه کار دیگری برای انجام نمی بینم) که پستانداران از مارمولک ها منتج شده اند و مارمولک ها از ماهی اما وقتی چنین چیزی را اعلام می کنم، نمی کوشم از مشاهده شناعت ثقیل آن اجتناب ورزم و ترجیح می دهم منشاء این دگردیسی های ننگین را همچنان مبهم و نامشخص رها کنم تا اینکه آن را به امور غیرمحتملی ضمیمه کنم که ناشی از یک تفسیر مضحک است.»
بله پذیرش این بیهودگی ها، این احتمالات باورنکردنی که من ذکر کردم، شگفت انگیز است. شما می دانید کسی گفته است احتمال اینکه یک سلول زنده پای در عرصه وجود گذارد همانند این احتمال است که یک میمون پشت دستگاه تایپ بپرد و تمام نمایشنامه های شکسپیر را خلق کند. مثال های زیادی ارائه شده اما مردم همچنان این حرف های پوچ و نامعقول را باور می کنند زیرا اگر چنین نکنند جهان بینی مدرن فروخواهد ریخت.
گفتاری از دکتر سید حسین نصر در نقد نظریه تکامل، ترجمه مرضیه سلیمانی، روزنامه اعتماد، یکشنبه ۱۷شهریور ۱۳۸۷، شماره 1765. (با اندکی تلخیص و ویرایش)